یکی از مهمترین کارها برای حفظ عمر و عملکرد بهینه خودرو، نگهداری و سرویس دوره‌ای آن است. سرویس‌های دوره‌ای ماشین، معمولا شامل فعالیت‌هایی مانند تعویض روغن موتور، تعویض فیلترها، چک کردن سیستم‌های گوناگون خودرو، تعویض ترمز و لاستیک‌ها، بررسی و تنظیم سیستم‌های الکتریکی و ... می‌شوند که این فعالیت‌ها باید به صورت دوره‌ای و منظم انجام گیرند تا خودرو همیشه در وضعیت عالی و امن باقی بماند.
در این مطلب از اکسون پارت قصد داریم ابتدا در مورد اهمیت سرویس‌های دوره‌ای ماشین صحبت کنیم. سپس به ذکر مطالبی در مورد سرویس ماشین صفر، بهترین زمان برای سرویس دوره ای خودرو، سرویس های اولیه خودرو و کیلومترهای مهم برای انجام سرویس‌های دوره‌ای خودرو می‌پردازیم.
همه چیز درباره سرویس دوره ای ماشین
به هر گونه فعالیتی که در بازه‌های زمانی مشخص و برای حفظ عملکرد روان خودرو روی تجهیزات انجام می‌شود، سرویس‌های دوره‌ای می‌گویند. انجام این کار منجر به عملکرد بهینه خودرو شده و کاهش مصرف سوخت و ایمنی بالاتر خودرو را به دنبال دارد. همچنین می‌تواند احتمال بروز خرابی در آینده را کاهش دهد. سرویس‌های دوره‌ای شامل تعویض قطعات مصرفی، تمیزکاری و بازدید از قسمت‌های مختلف دستگاه می‌شوند و در آن معمولا موارد زیر مورد بررسی قرار می‌گیرند:
بیشتر بخوانید: زمان تعویض صفحه کلاچ ماشین
تعویض روغن موتور: هر موتور به روغن نیاز دارد و کمبود آن در ماشین می‌تواند شما را با مشکلات اساسی روبه‌رو کند. روغن موتور با گذشت زمان آلوده و کثیف می‌شود و به مرور قطعات دیگر را خراب می‌کند. اکثر سازندگان موتورهای امروزی، فواصل تعویض روغن موتور را بین 5000 تا 8000 کیلومتر تعیین کرده‌اند.
تعویض فیلترها: تعویض به‌موقع و منظم فیلتر هوا، فیلتر روغن و سوخت از ورود ذرات کثیف به موتور جلوگیری می‌کند و عمر مفید موتور را افزایش می‌دهد.
چک کردن سیستم‌های خودرو: در سرویس دوره‌ای ماشین، سیستم‌های مختلف خودرو مانند سیستم ترمز، سیستم تعلیق و ... بررسی و تست می‌شوند تا از عملکرد صحیح آن‌ها اطمینان حاصل شود.
تعویض ترمز و لاستیک‌ها: تعویض به‌موقع و بررسی منظم ترمز و لاستیک‌ها، باعث افزایش ایمنی و کارایی خودرو خواهد شد.
اهمیت نگهداری و سرویس دوره‌ای خودرو
همان‌طور که گفته شد، نگهداری صحیح و سرویس‌های دوره‌ای باعث افزایش ایمنی خودرو خواهد شد. تعویض ترمز، تعویض لاستیک‌ها، چک کردن سیستم ترمز و سایر قطعات مهم، از جمله اقداماتی هستند که به افزایش ایمنی خودرو کمک می‌کنند.
شما با بازبینی‌های دوره‌ای می‌توانید قطعات خودرو خود را همواره در وضعیت عالی نگه داشته و از خرابی زودهنگام آن‌ها جلوگیری کنید. این امر، عمر مفید خودرو را نیز افزایش خواهد داد و از هزینه‌های تعمیرات بعدی که ممکن است بسیار گران باشد، جلوگیری می‌کند. بدون شک خودروهایی که تحت بازرسی‌های منظم قرار می‌گیرند، عملکرد و کارایی بهتری دارند و خطر خرابی و نقصان در آن‌ها کمتر است.
جدول سرویس دوره‌ای خودرو چیست و چه مواردی در آن ذکر می‌شود؟
جدول سرویس دوره‌ای یا همان جدول خدمات منظم، فهرستی از تمام خدمات و بازرسی‌های لازم برای نگهداری و تعمیرات منظم خودرو را در بر دارد. این جدول معمولا توسط تولید‌کننده خودرو تهیه می‌شود و شامل زمان‌بندی مناسب برای هر نوع خدمت و بازرسی است. برخی از مواردی که در جدول سرویس دوره‌ای خودرو آورده شده است عبارتند از:
تعویض روغن موتور و فیلتر روغن
تعویض روغن موتور و فیلتر روغن از جمله خدمات اساسی است که باید به صورت منظم انجام شود. این کار باعث حفاظت از موتور و عملکرد بهینه آن می‌شود. توصیه می‌شود پس از هر 5000 تا 8000 کیلومتر یا هر 3 تا 6 ماه یکبار، روغن موتور و فیلتر روغن خودروی خود را تعویض کنید. برای اطلاع از زمان دقیق تعویض، شرایط خودرو و راهنمایی‌های سازنده خودرو را نیز در نظر داشته باشید.
بازرسی سیستم ترمز
بازرسی سیستم ترمز شامل بررسی وضعیت دیسک‌ها، صفحات ترمز، سیستم هیدرولیک و فشار ترمز می‌شود. این بازرسی به افزایش ایمنی و عملکرد بهینه ترمز کمک می‌کند. بهتر است لنت‌های ترمز هر 25000 تا 35000 کیلومتر تعویض شوند. دیسک‌های ترمز نیز پس از هر 70000 تا 120000 کیلومتر نیاز به تعویض دارند. در این مورد نیز، کیلومتر دقیق فرسودگی قطعات رابطه مستقیمی با شرایط و سبک رانندگی شما دارد.
بازرسی سیستم‌های فرمان و سیستم تعلیق
سیستم‌های فرمان و سیستم تعلیق در چهار زمان زیر باید مورد بررسی قرار گیرند. این بازرسی به افزایش راحتی و کنترل خودرو کمک می‌کند.
- هنگام تعویض لاستیک‌ها
- هنگام سرویس کردن ترمزها
- هنگام تعویض روغن و فیلتر روغن
- پس از طی مسافت 80000 کیلومتر
موارد گفته‌شده فقط چند مورد از خدمات و بازرسی‌های معمول خودرو هستند. این موارد در جدول سرویس دوره‌ای خودرو نیز ذکر می‌شود. حفظ زمان‌بندی منظم این خدمات و بازرسی‌ها، به حفظ عملکرد بهینه و افزایش عمر خودرو کمک می‌کند و خطر نقص‌های ناگهانی در خودرو را کاهش می‌دهد.
شکل زیر جدول سرویس دوره‌ای خودرو هایما S7 را نشان می‌دهد. در ستون عمودی، شرح سرویس و در ردیف‌های افقی فواصل زمانی کیلومتر سرویس نوشته شده است. هر کدام از حروف اختصاری که در جدول ذکر شده است، معنای خاصی دارد که عبارتند از:
ب: بازدید و کنترل و در صورت لزوم، تعویض یا تنظیم
پ: پاک شود
ت: تعویض شود
کیلومترهای مهم برای انجام سرویس دوره‌ای خودرو
همان‌طور که گفته شد، سرویس‌های دوره‌ای و منظم، عمر طولانی خودروی شما را تضمین می‌کند و به شما این اطمینان را می‌دهد که وسیله نقلیه‌تان بهترین عملکرد را خواهد داشت. با اینکه اغلب خودروهای امروزی قابل اعتمادتر از گذشته طراحی می‌شوند؛ اما باز هم نیاز به بررسی گاه و بیگاه دارند. بهترین راه برای پیشگیری از مشکلات ناخواسته این است که در زمان مناسب، ماشین خود را بررسی کنید و سرویس‌های لازم برای خودرو را انجام دهید.
ساده‌ترین روش برای آگاهی از اینکه خودرویتان هر چند وقت یکبار به سرویس نیاز دارد، مراجعه به دفترچه راهنمای مالک است. به طور کلی، اکثر خودروسازان توصیه می‌کنند پس از 12 ماه یا یک دوره 10000 کیلومتری که هر کدام زودتر باشد، خودروی خود را بررسی کنید. البته بسته به شرایط و سبک رانندگی شما، ممکن است خودرو پس از طی 5000 کیلومتر نیز، نیاز به بازبینی داشته باشد. در ادامه کیلومترهای مهم که در آن‌ها باید به سرویس ماشین خود بپردازید، آورده شده است.
بررسی خودرو در 5000 کیلومتر
معمولا پس از گذراندن 5000 کیلومتر، زمان بازرسی کلی خودرو و پر کردن مایعات فرا می‌رسد. بازرسی اصلی شامل تعویض روغن موتور و دیگر قطعات در صورت نیاز است. موتورهای جدید در این مسافت پیموده‌شده کمتر استهلاک پیدا کرده‌اند. با اینحال به یک بازبینی کلی نیاز دارند تا ظاهر خودرو دست نخورده باقی بماند. در این زمان باید سطح تمام مایعات مانند مایع خنک‌کننده، مایع شستشوی شیشه جلو و تمیز‌کننده فیلتر هوا نیز بررسی و پر شود تا این اطمینان را به شما بدهد که موتور طبق روال عادی کار می‌کند.
در فاصله 5000 کیلومتری، فیلتر هوا و روغن نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند و در صورت نیاز تعویض می‌شوند تا همواره هوای تمیز به موتور وارد شود و رانندگی با خودرو بهینه باشد. در نهایت لاستیک‌های خودرو را نیز مورد بررسی قرار دهید. فشار صحیح لاستیک‌ها، بر عمر آن‌ها و عملکرد خودرو تاثیر زیادی دارد.
بیشتر بخوانید: زمان تعویض تسمه تایم
بررسی خودرو در 10000 کیلومتر
باید گفت که سرویس اولیه ماشین فقط یک بررسی احتیاطی است و اولین سرویس اصلی خودرو، در 10000 کیلومتر انجام می‌شود. مطمئنا پس از طی این مسافت، خودروی شما فرسودگی زیادی را تجربه کرده و نیاز به چندین بررسی عمده مانند بازبینی روغن، فیلتر روغن و هوا و ... دارد. اگر دائما در جاده‌های پرگرد و غبار رانندگی کرده‌اید، ممکن است مجبور شوید فیلتر هوا و روغن را به طور کلی تعویض کنید.
فیلتر سیستم تهویه مطبوع نیز، پس از طی این مسافت نیاز به تعویض دارد تا این اطمینان را به شما بدهد که هوایی که در کابین تنفس می‌کنید، کاملا تازه و بدون آلایندگی است. در این زمان باید فشار باد لاستیک‌ها نیز بررسی شوند و تراز چرخ، بالانس و چرخش لاستیک را نیز انجام دهید تا به افزایش عمر لاستیک و سیستم تعلیق کمک کند و مانع از ساییدگی و پارگی زودهنگام آن شود. فراموش نکنید که تمام مفاصل و لولاها نیز روغن‌کاری شوند و ماشین کاملا تمیز شود تا عملکردی نرم و روان داشته باشد.
بررسی خودرو در 15000 کیلومتر
خودرو در 15000 کیلومتر با مشکلات بیشتری روبه‌رو خواهد شد که باید همگی برطرف شوند. در این فاصله قطعات خاصی نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. غیر از تعویض روغن، لنت ترمز و روتورهای دیسک را نیز بررسی کنید. با اینکه لنت‌های ترمز بیشتر از 15000 کیلومتر دوام می‌آورند؛ اما رانندگی تهاجمی می‌تواندآسیب زیادی به این قطعات وارد کند.
زمان بازبینی تمام مایعات خودرو مانند روغن ترمز، گیربکس و فرمان نیز فرا رسیده است. این فاصله همچنین زمان بررسی شمع‌های خودروی بنزینی را نیز نشان می‌دهد. فیوز، کلاچ و تمام لامپ‌ها را بررسی کنید. چراغ‌های هشدار و کدهای خطا باید با ابزار تشخیص داده شده و کاملا رفع شوند. باتری ماشین را از لحاظ ولتاژ مناسب بازرسی و آزمایش کنید. توصیه کارشناسان این است، کتابچه راهنمای کاربر کاملا مطالعه شود و تمام قطعاتی که در فاصله 15000 کیلومتر نیاز به تعویض دارند را بازرسی و در صورت نیاز تعویض نمایید.
سرویس اولیه ماشین صفر و بهترین زمان برای سرویس اولیه
برخی افراد فکر می‌کنند فقط خودروهای کارکرده نیاز به بازبینی‌های دوره‌ای دارند. اما در واقع چنین نیست. خودروهای صفر کیلومتر نیز نیاز به یک سرویس اولیه دارند؛ چرا که حتی اگر خودرو تازه تولید شده باشد، ممکن است قطعات و سیستم‌های آن نیاز به تنظیم و تعمیرات اولیه داشته باشند.
بیشتر بخوانید: بهترین زمان تعویض انژکتور
اولین چیزی که در ماشین صفر کیلومتر مورد بررسی قرار می‌گیرد، سطح و کیفیت روغن موتور است. در اغلب موارد، روغن موتور کم است یا اینکه از کیفیت خوبی برخوردار نیست. بیشتر افراد روغن موتور اولیه خود را پس از طی مسافت حدود 1000 کیلومتر تعویض می‌کنند که این کار ضررهای جبران‌ناپذیری به موتور خودرو وارد خواهد آورد. چرا که تمام قطعات متحرک درون موتور به دلیل نو بودن، اصطکاک زیادی دارند و اگر روغن موتور از کیفیت خوبی برخوردار نباشد، می‌تواند روی یاتاقان‌ها یا بوش سیلندر خط و خش بیندازد یا رینگ پیستون را از بین ببرد.
از آنجایی که نوع روغن موتوری که برای خودروهای صفر کیلومتر داخلی استفاده می‌شود مشخص نیست، توصیه می‌شود حتما پس از دریافت خودروی خود، اقدام به تعویض روغن موتور و فیلتر آن کنید و برای انتخاب روغن موتور مناسب، به شرایط محل زندگی خود توجه داشته باشید.
پس از موتور خودرو، نوبت به جعبه دنده یا گیربکس خودرو می‌رسد. معمولا گیربکس خودروهای صفر کیلومتر به دلیل ساییدگی‌های اولیه میان چرخ‌دنده‌ها، خرده آهن تولید می‌کند. لازم است که واسکازین گیربکس از هر گونه ناخالصی به دور باشد. هر گونه ساییدگی، آسیب، ناهمواری و ... در چرخ‌دنده‌ها صداهای ناهنجار تولید خواهد کرد و عملکرد عادی خودرو را مختل می‌کند. به طور کلی، توصیه می‌شود واسکازین را هر چند وقت یکبار چک کنید تا مانع از خشک شدن بلبرینگ و خرابی چرخ‌دنده‌ها شوید.
آب رادیاتور را نیز بررسی کنید. اگر متوجه شدید میزان آب به اندازه کافی نیست، حتما از مایعات مخصوص مانند ضدیخ استفاده نمایید. لازم به توضیح است که اغلب خودروهای صفر کیلومتر نیاز به ضدیخ زیادی در آب رادیاتور خود دارند. مایع هیدرولیک و ترمز را نیز فراموش نکنید و حتما آن‌ها را نیز بررسی نمایید. توجه داشته باشید، انجام این کارها وقت و هزینه زیادی از شما نمی‌گیرد؛ اما به شما این اطمینان را می‌دهد تا از خودروی صفر کیلومتر خود، چندین سال بدون مشکل استفاده کنید.
کلام آخر
در این مطلب از اکسون پارت در مورد سرویس‌های دوره‌ای خودرو و اهمیت این کار صحبت کردیم. همان‌طور که متوجه شدید، با انجام بازرسی‌های دوره‌ای خودرو می‌توانید به طور مستقیم به کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری خودرو کمک کنید. این اقدامات نه‌تنها به حفظ کارایی و عملکرد مناسب خودرو کمک می‌کند، بلکه در طولانی مدت، نقش مهمی در کاهش هزینه‌های تعمیرات دارد.