اگر در حین رانندگی صداهای عجیب و غریبی از ماشین خود می‌شنوید، ممکن است بلبرینگ چرخ خودروی شما ایراد پیدا کرده باشد. بلبرینگ‌ها یکی از اجزای حیاتی ایمنی خودرو است که برای تحمل بارهای محوری و شعاعی ناشی از شتاب گیری و پیچیدن طراحی شده‌اند.
مشکلات مربوط به بلبرینگ چرخ، باید به سرعت برطرف شود تا از آسیب بیشتر به این قطعه و دیگر اجزای ماشین جلوگیری کند. اما چه عواملی باعث خرابی بلبرینگ چرخ پراید می‌شود و وجود چه نشانه‌هایی از خودرو به ما می فهماند که این قطعه ایراد پیدا کرده است. این‌ها سوالاتی است که در این مطلب از اکسون پارت به آن‌ها می‌پردازیم.
بلبرینگ چرخ چیست و چه وظایفی دارد؟
بلبرینگ‌ها یا یاتاقان‌های چرخ مجموعه‌ای از توپ‌های فولادی و مخروطی هستند که توسط یک حلقه فلزی به هم متصل شده‌اند. این قطعات به چرخ‌ها امکان می‌دهند که به آرامی و با حداقل اصطکاک بچرخند. در مرکز چرخ‌های خودرو، قطعات فلزی توخالی به نام هاب قرار دارند. بلبرینگ‌های چرخ به خوبی درون توپی‌ها و روی محورهای فلزی قرار می‌گیرند و به کاهش اصطکاک هنگام چرخش چرخ‌های عقب و جلو کمک می‌کنند.
بلبرینگ‌های چرخ با بلبرینگ‌های موتور متفاوت هستند. در یاتاقان‌های چرخ، منبع روانکاری ثابتی وجود ندارد. این جمله به این معنی است که بلبرینگ‌های چرخ باید تا اندازه‌ای محکم باشند که زباله، آب، گرد و غبار و... به آن‌ها نفوذ نکند. این قطعات وزن کل وسیله نقلیه شما را در حین کار تحمل می‌کنند. به همین دلیل استحکام آن‌ها باید به اندازه‌ای باشد که به مرور زمان ساییده یا پاره نشوند.
بلبرینگ‌های چرخ برای روانکاری به گریس نیاز دارند. گریس‌ها در داخل بلبرینگ مهر و موم می‌شوند. این مهر و موم به عنوان یک مانع در برابر کثیفی و زباله نیز عمل می‌کند تا از خوردگی و فرسودگی زودهنگام اجزای بلبرینگ جلوگیری شود. آب‌بندی برای دوام یاتاقان‌های چرخ ضروری است. همان‌طور که گفتیم، این قطعات وزن ماشین، که می‌تواند بیش از 4000 پوند باشد را تحمل می‌کنند. در صورتی که از این قطعه به خوبی محافظت کنید و از انواع با کیفیت آن استفاده نمایید، باید صد هزار مایل یا بیشتر، دوام بیاورد.
دلایل خرابی بلبرینگ چرخ جلو و عقب پراید چیست؟
دلایل مختلفی باعث خرابی بلبرینگ‌های چرخ پراید می‌شود که در ادامه، برخی از رایج‌ترین آن‌ها را عنوان می‌کنیم.
شرایط رانندگی
رانندگی مکرر از میان گل و لای و آب در جاده می‌تواند باعث اختلال در عملکرد بلبرینگ‌های چرخ شود. اگر آب و دیگر آلاینده‌های موجود در جاده وارد یاتاقان‌های چرخ شوند، گریس را آلوده می‌کنند و به ساختمان بلبرینگ صدمه می‌زنند. با اینکه گریس موجود در بلبرینگ خوب مهر و موم شده است و در برابر نفوذ کثیفی و زباله مقاومت بالایی دارد؛ اما نمی‌تواند مقادیر زیاد آبی که به آن فشار وارد می‌کند را تحمل کند.
احتمال دارد رانندگی در آبی که عمق آن از توپی بالاتر است، باعث شود که آب وارد بلبرینگ چرخ شود. این کار، روان‌کننده را آلوده می‌کند و باعث خرابی احتمالی بلبرینگ چرخ می‌شود. دلیل اصلی فرسودگی سریع یاتاقان چرخ‌های کناری سرنشین نیز همین است؛ زیرا این قسمت از خودرو زمان بیشتری را در آب می گذراند. اگر در جاده‌هایی با گودال‌های آب گرفته زیاد رانندگی می‌کنید، باید فوراً بلبرینگ چرخ خودرو خود را بررسی نمایید.
کیفیت نامطلوب
مانند هر قطعه دیگری از خودرو، کیفیت بالای بلبرینگ چرخ در مدت زمان ماندگاری و دوام مکانیکی آن موثر است. بلبرینگ‌ها محصولاتی حیاتی و دقیق هستند؛ بنابراین به فرایندهای ساخت پیچیده‌ای نیاز دارند. فولاد نامرغوب، مقاومت حرارتی ضعیفی دارد.
اگر بلبرینگ از فولاد با کیفیت پایین ساخته شود و در ترکیبات آن از فلز سخت یا نرم استفاده شده باشد، خیلی زود فرسوده و پوسته پوسته می‌شود؛ بنابراین استحکام پایین‌تری داشته و خیلی راحت شکسته می‌شود. در این مواقع بسیار مهم است که با یک مکانیک خودرو مورد اعتماد مشورت کنید تا مطمئن شوید که خودرو پراید شما با بلبرینگ‌های چرخ قوی و بادوام تجهیز شده است.
جاده‌های ناهموار
هرچه بیشتر در مسیر‌ها و جاده‌های ناهموار رانندگی کنید، احتمال آسیب دیدن و فرسودگی بلبرینگ‌های چرخ شما بیشتر خواهد شد. رانندگی در جاده‌های ناصاف، با گذشت زمان به توپ‌های فولادی آسیب می‌رساند و توانایی آن‌ها را در کاهش اصطکاک چرخ‌ها محدود می‌کند. در چنین مواقعی بردن ماشین به تعمیرگاه ضروری است.
لازم است بدانید که به طور عادی و تنها از طریق رانندگی‌های روزانه، بلبرینگ‌ها فشار زیادی را تحمل می‌کنند. حال اگر در جاده‌های ناهموار رانندگی کنید، قطعا فشار بیشتری به آن‌ها وارد شده و آسیب‌دیدگی تسریع می‌شود. خطر دیگر، خاک‌های موجود در جاده است.
خاک مهر و موم بلبرینگ را فرسوده می‌کند و اجازه می‌دهد که کثیفی‌ها به راحتی به بلبرینگ چرخ نفوذ پیدا کنند. این آلاینده‌ها می‌توانند روان‌کننده را نیز به خطر بیاندازند که همین موضوع با گذشت زمان باعث خرابی بلبرینگ هم خواهد شد.اگر به طور مداوم در شرایط جاده‌ای نامناسب رانندگی می‌کنید، باید خیلی زودتر از یک وسیله نقلیه معمولی، بلبرینگ چرخ خود را بررسی نمایید.
نصب نادرست
ساده‌ترین خطا‌ها مانند استفاده از ابزار نادرست و نصب غیر اصولی نیز می‌تواند باعث آسیب به قسمت‌های بیرونی و داخلی بلبرینگ‌های چرخ شود. عدم توجه به این مورد باعث می‌شود که عمر این قطعات بسیار کم شده و خیلی زودتر از موعد، از کار بیفتند. استفاده مجدد از لوازم جانبی قدیمی‌تر مانند مهره‌ها، پیچ‌ها، پین‌های آتل و ... نیز می‌تواند باعث عملکرد ضعیف یاتاقان‌های انتهای چرخ شود و خطر تصادف را افزایش دهد.
متاسفانه نصب نادرست، از دلایل رایج خرابی بلبرینگ چرخ است. اگر مکانیک در این مورد سهل‌انگاری کند یا بلبرینگ چرخ را طبق دستورالعمل‌های سازنده نصب نکند، ممکن است این اتفاق بیفتد. علاوه بر این، استفاده از یاتاقان‌های چرخ بی‌کیفیت باعث سایش و خرابی زودرس بلبرینگ‌های چرخ خواهند شد.
اگر به تازگی بلبرینگ چرخ‌های جدیدی را روی خودروی پراید خود نصب کرده‌اید؛ اما صداهای عجیب و غریب از آن به گوش می‌رسد یا مشکلات دیگری را در خودرو مشاهده می‌کنید که نشان از خرابی بلبرینگ دارد، احتمالا این قطعه به درستی نصب نشده است. در چنین شرایطی بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که نزد مکانیک مربوطه بروید و از او بخواهید مجدداً بلبرینگ‌ها را بررسی کند. اگر این کار را به تأخیر بیندازید، ممکن است تعمیرکار شما را مقصر بداند.
نامتعادل بودن لاستیک‌ها
نامتعادل بودن لاستیک‌های خودرو پراید شما باعث می‌شود که برخی از بلبرینگ‌های چرخ، فشار بیشتری را نسبت به سایر بلبرینگ‌ها تحمل کنند. همین مورد موجب آسیب به بلبرینگ و دیگر قطعات خودرو خواهد شد؛ بنابراین اگر مشکوک به عدم تعادل لاستیک‌های خودروی خود هستید، هر چه سریع‌تر آن را به تعمیرگاه برده و از مکانیک بخواهید نگاهی به آن بیندازد.
معمولا به دلایل متعددی باید لاستیک‌های خودرو را به طور منظم بالانس کنید. یکی از این دلایل، محافظت از بلبرینگ‌چرخ است. بالانس نبودن لاستیک‌ها، فشار ناهمواری به آن‌ها وارد می‌کند که همین موضوع باعث می‌شود بلبرینگ‌های چرخ سخت‌تر کار کنند و سریع‌تر فرسوده شوند.
تصادفات
تصادف اتومبیل می‌تواند به هر قسمت از وسیله نقلیه و از جمله بلبرینگ آسیب برساند. اگر در حین تصادف به بلبرینگ ضربه‌ای وارد شود و حتی اندکی آن را دچار فرورفتگی کند، می‌تواند باعث اختلال در عملکرد بلبرینگ و به‌طور گسترده‌تر مشکلاتی در عملکرد خودرو شود. چاله‌ها، سرعت‌گیرها و حتی برخورد با حاشیه‌های موجود در مسیر، به یاتاقان‌های چرخ آسیب وارد می‌کنند. این مشکل معمولاً توسط یک مکانیک خودرو تشخیص داده می‌شود.
حمل بارهای اضافه
اگر بارهای سنگین حمل می‌کنید، یاتاقان‌های چرخ شما سریع‌تر فرسوده می‌شوند؛ مثلا یاتاقان‌های تریلرها بیشتر در معرض آسیب قرار دارند و بسیار اهمیت دارد که بلبرینگ‌های این نوع خودروها همراه با وسیله نقلیه به طور منظم بازرسی شوند. به طور کلی، در صورتی که تعداد دفعات زیادی با خودرو پراید خود بار سنگین جابجا می‌کنید، باید بلبرینگ‌های چرخ خودرو خود را دفعات بیشتری تعویض نمایید.
چگونه بلبرینگ چرخ بر عملکرد خودرو تاثیر می‌گذارد؟
همان طور که گفتیم، بلبرینگ‌های چرخ پراید بخش مهمی از عملکرد خودرو را بر عهده دارند. این قطعات برای کارکرد سالم هر وسیله نقلیه مهم هستند؛ زیرا به چرخش روان چرخ‌ها کمک می‌کنند. علاوه بر این، برای کاهش اصطکاک بخش‌های مختلف سیستم پیشرانه ضروری هستند.
هنگامی که این قطعات آسیب می‌بینند یا نیاز به تعویض پیدا می‌کنند، مشکلات جدی‌تری ممکن است رخ دهد که در نهایت می‌تواند بسیار پرهزینه و خطرناک باشد. اگر یاتاقان‌های چرخ آسیب دیده توسط یک مکانیک آموزش دیده و با استفاده از ابزار مناسب جایگزین نشوند، این آسیب‌ها حتی می‌توانند شدیدتر هم بشوند.
بلبرینگ‌های چرخ دارای طول عمر متوسط 85000 تا 100000 مایل هستند. اگر هنگام رانندگی با خودرو پراید خود متوجه صداهای غیر معمول مانند غرش یا زمزمه شدید که با افزایش شتاب نیز زیادتر می‌شد، حتما خودرویتان را در اسرع وقت توسط یک تکنسین خودرو معاینه کنید.
ممکن است در حین کاهش سرعت نیز صداهای عجیب و غریب مثل صدای زوزه را بشنوید که معمولا نشان از مشکلات پیش بار یا یاتاقان‌های پینیون دیفرانسیل دارد. علاوه بر صدای غرش، مشکل می‌تواند به این معنی باشد که بلبرینگ‌ها به اندازه کافی از چرخ‌دنده‌ها پشتیبانی نمی‌کنند. شل بودن یا لرزش فرمان و همچنین عملکرد نادرست سیستم ABS نیز می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات بلبرینگ چرخ باشد.
رانندگی با بلبرینگ‌های چرخ فرسوده می‌تواند آسیب جدی به محور محرک و مجموعه فرمان شما وارد کند و در نهایت یک خطر بزرگ برای ایمنی باشد. رانندگی با بلبرینگ چرخ معیوب به توپی، مفصل CV، اجزای سیستم ترمز و در نهایت به خود گیربکس فشار وارد می‌کند. تعویض بلبرینگ چرخ تا حدودی پیچیده است و نیاز به کمک حرفه‌ای دارد.
کلام آخر
در این مطلب از اکسون پارت به بررسی دلایل خرابی بلبرینگ چرخ جلو و عقب پراید پرداختیم. همان‌طور که گفته شد، علائم خرابی بلبرینگ چرخ متفاوت است؛ اما اگر این قطعات ایراد پیدا کنند، متوجه صداهای غیر عادی از سمت خودروی خود خواهید شد که به شما می‌فهماند قطعات آسیب دیده‌اند و باید تعویض شوند. اگر این کار را به موقع انجام ندهید، می‌تواند عواقب شدید و گاهی جبران‌ناپذیر، برای شما به همراه داشته باشد.
