یکی از مهم‌ترین اهداف در صنعت خودروسازی، افزایش ایمنی و آسایش سرنشینان است. خوشبختانه سازندگان خودرو نوآوری‌های بسیاری در این زمینه انجام داده‌اند. به عنوان مثال، موتورهای احتراق داخلی به علت ماهیت عملکرد خود هنگام احتراق سوخت، دچار لرزش و ارتعاش می‌شوند که مهار آن‌ها نیازمند طراحی و تعبیه قطعه‌ای به نام دسته موتور است. در این مطلب از اکسون پارت قصد داریم به بررسی و ارزیابی علائم خرابی دسته موتور بپردازیم تا با کسب اطلاعات لازم در این زمینه، مانع از خرابی زودهنگام این قطعه شوید.
دسته موتور و مکانیزم عملکرد آن
عملکرد موتورهای احتراق داخلی امروزی به گونه‌ای است که با ضربات و تکان‌های زیادی روبه‌رو می‌شوند. در واقع انفجارهای پیاپی و سنگین جهت تامین نیروی لازم برای به حرکت درآوردن خودرو، ارتعاشات سنگین و گاها غیرقابل‌کنترلی در خودرو به‌وجود می‌آورد. این ارتعاشات به کابین خودرو منتقل شده و رانندگی را سخت و طاقت‌فرسا می‌کنند.
اینجاست که دسته موتور وارد عمل می‌شود تا هم ثابت بودن موتور خودرو را تضمین کند و هم مانع انتقال لرزش‌ها به کابین خودرو شود. این قطعه کمک می‌کند تا پیشرانه با وجود حرکت بالای قطعات داخلش تکان نخورد و شاسی ماشین دچار هیچ لرزشی نشود.
دسته موتور وزن موتور خودرو را تحمل می‌کند. همچنین مانع از حرکت بیش از اندازه پیشرانه که می‌تواند ناشی از نیروهای وارده از سمت جاده باشد، می‌شود. این قطعه به موتور خودرو در زمان ترمزگیری یا شتاب گرفتن اجازه حرکت نمی‌دهد. از دیگر وظایف دسته موتور، نگه داشتن گیربکس خودرو است. گیربکس جزء قسمت‌های مهم خودرو محسوب می‌شود که در صورت صدمه دیدن باید هزینه‌های زیادی برای تعمیر آن پرداخت کنید.
فروش قطعات یدکی خودرو در اکسون پارت
02140775793 و 02140776418 و 02140775867
انواع دسته موتور
پیش از بررسی علائم خرابی دسته موتور، ابتدا با انواع مختلف این قطعه حیاتی آشنا می‌شویم. دسته موتورها به طور کلی به دو نوع لاستیکی و هیدرولیکی تقسیم‌بندی می‌شوند که در ادامه بیشتر در مورد آن توضیح خواهیم داد.
دسته موتور لاستیکی
جنس این نوع دسته موتور از نوعی لاستیک بسیار مقاوم و انعطاف‌پذیر با قابلیت جذب لرزش‌ها و ارتعاشات است. دسته موتورهای لاستیکی به دلیل مکانیزم ساده‌ترشان از قیمت مناسبی برخوردار هستند. در این قطعه دو صفحه فلزی از جنس آهن یا چدن وجود دارد که در دو سمت بخش پلاستیکی قرار می‌گیرند. هر کدام از این صفحات به یک بخش جداگانه متصل هستند. یک صفحه به پیشرانه و صفحه دیگر به بدنه یا همان شاسی خودرو وصل می‌شود.
دسته موتور هیدرولیکی
در این نوع دسته موتور که نوع پیچیده‌تر و گران‌تر این قطعه است، سه بخش اصلی سیال، بخش لاستیکی و دو لایه فنر قرار دارند. ترکیب این سه قطعه ضربات و ارتعاشات رسیده به کابین خودور را جذب می‌کند. در واقع این نوع دسته موتور از قابلیت‌های فنر، لاستیک و سیال هیدرولیک روغنی برای جذب و دفع ضربات استفاده می‌کند.
علائم خرابی دسته موتور
آشنایی کافی با علائم خرابی دسته موتور باعث می‌شود تا سریع‌تر و راحت‌تر نسبت به تعویض یا تعمیر این قطعه اقدام کنید و مانع از بروز آسیب‌های شدیدتر به ماشین و تحمیل هزینه‌های سنگین شوید. مهم‌ترین علائم خرابی دسته موتور عبارتند از:
لرزش و تکان‌های شدید خودرو
اگر احساس کردید خودرو هنگام روشن شدن یا در حالت توقف لرزش‌های غیرعادی دارد، به احتمال زیاد دسته موتور آن ایراد پیدا کرده است. معمولا خرابی دسته موتورهای لاستیکی با نشانه پارگی در خود قطعه تشخیص داده می‌شود. در این مواقع ارتعاشات موتور افزایش پیدا می‌کند و عملکرد آن مختل می‌شود. در دسته موتورهای هیدرولیکی نیز کارکرد موتور متفاوت از قبل است و ارتعاشات ناشی از عملکرد این قطعه معیوب و لرزش‌های جاده به کابین خودرو راه پیدا می‌کنند.
نشت روغن از موتور خودرو
یکی دیگر از نشانه‌های خرابی دسته موتور، نشت کردن روغن از موتور است. اگر موتور دائما روغن‌ریزی داشته باشد، به مرور زمان در عملکرد موتور اختلال ایجاد می‌شود و به دسته موتور آسیب می‌رسد. نشت روغن معمولا به دلیل خرابی واشرها یا دیگر اجزای موتور اتفاق می‌افتد که در نتیجه آن، روغن به دسته موتور نفوذ پیدا کرده و آن را معیوب و فرسوده می‌کند.
در صورت مشاهده نشانه‌هایی از نشت روغن، به سرعت اقدام به بررسی و تعمیر موتور خودرو کنید. توجه به این نکته مانع از آسیب به سایر اجزای خودرو، مشکلات جدی‌تر و هزینه‌های بالاتر می‌شود.
شنیدن صداهای غیرمعمول
شنیدن صدای ضربه یا کوبش از داخل محفظه موتور و در هنگام تغییر دنده یا حرکت خودرو، نشان‌دهنده آسیب به دسته موتور است. این سر و صدا به دلیل حرکت بیش از حد نرمال پیشرانه یا برخورد آن با سایر قطعات اتفاق می‌افتد. معمولا زمان شتاب‌گیری خودرو، پیچیدن به اطراف یا ترمزگیری با سرعت بالا این تکان بیشتر احساس می‌شود.
ترک‌خوردگی و پوسیدگی قابل‌مشاهده
دسته موتور مانند هر قطعه مصرفی دیگری عمر مشخصی دارد و پس از مدتی فرسوده می‌شود. در صورت مشاهده هر گونه ترک‌خوردگی یا تاب‌خوردگی در این قطعه، خیلی سریع آن را تعویض کنید.
کاهش کنترل در شتاب‌گیری
یک خودرو با دسته موتور معیوب، عملکرد مناسبی در زمان شتاب‌گیری ندارد و تغییر دنده‌های آن به صورت روان انجام نمی‌شود.
دلایل خرابی دسته موتور خودرو
دلایل زیادی وجود دارند که باعث فرسوده شدن زودتر از موعد دسته موتور می‌شوند. برخی از این دلایل عبارتند از:
نصب غیراصولی
اگر دسته موتور به درستی در جای خود نصب نشود، در معرض سایش و برخورد با قطعات دیگر قرار می‌گیرد که عمر آن را کوتاه می‌کند. بهتر است نصب این قطعه را به یک مکانیک ماهر بسپارید تا به خوبی کار کند و دوام بیشتری داشته باشد.
استهلاک دسته موتور
دسته موتور از چند بخش لاستیکی تشکیل شده است که به مرور زمان ساییده می‌شوند و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند. یک دسته موتور کهنه، فشار بیشتری را تحمیل می‌کند و ترک‌های روی آن افزایش می‌یابند که باعث نشت روغن می‌شوند.
رانندگی نامناسب
استفاده نادرست از کلاچ و دنده، به مرور زمان به دسته موتور آسیب می‌رساند.
کلام آخر
در این مطلب از اکسون پارت به بررسی عملکرد دسته موتور و علائم خرابی این قطعه پرداختیم. آگاهی از مکانیزم عملکرد دسته موتور و آشنایی با نشانه‌های خرابی آن، به رانندگان کمک می‌کند تا سلامت خودروی خود را برای مدت طولانی‌تری حفظ کنند و مانع هزینه‌های اضافی تعمیر شوند. در صورت مشاهده هر کدام از علائم خرابی دسته موتور، خیلی سریع اقدام کنید و خودروی خود را به یک تعمیرکار متخصص نشان دهید.
