بلبرینگها قطعاتی مکانیکی هستند که حالا دیگر با توجه به استفاده در وسایل گوناگون بخشی از زندگی روزمره افراد را تشکیل می‌دهند. بیشتر وسایل خانگی که در آنها عمل چرخیدن اتفاق می‌افتد، از ماشین لباسشویی گرفته تا دستگاه پخش دی‌وی‌دی از بلبرینگ برای کاهش فشار حین چرخیدن استفاده می‌کنند.
بلبرینگها با درجه‌بندی و اندازه استاندارد تولید می‌شوند و برای استفاده در وسایل خانگی، دستگاه‌ها و ماشین‌های مختلف کاربرد دارند. استفاده از بلبرینگ در بخش‌های مختلف خودروها که با موتور و چرخش سروکار دارند رایج است. اگر می‌خواهید ببینید بلبرینگ چیست و در چه وسایلی از بلبرینگ استفاده می‌کنند، در ادامه این مطلب از اکسون با ما همراه باشید.
بلبرینگ چیست؟
بلبرینگ قطعه‌ای است که در یک ماشین بین یک قطعه ثابت و یک محور چرخشی یا چرخ قرار می‌گیرد و مقاومت اصطکاکی در مقابل چرخش را به حداقل می‌رساند. بلبرینگها رول‌بیرینگ‌ها قطعات فولادی هستند که از سه بخش تشکیل می‌شوند:
- رینگ داخلی فولاد تراشکاری‌شده
- ساچمه‌ها یا غلتک‌های فولادی
- رینگ بیرونی فولاد تراشکاری‌شده
در بیشتر وسایل خانگی مدرن که با موتور چرخش عرضه می‌شوند از ماشین لباسشویی تا خودروهای شخصی و سواری از بلبرینگ برای کاهش فشار اصطکاک به چرخش چرخ‌ها استفاده می‌شود. دستگاه‌ها و ماشین‌های مختلفی که در آنها چرخش وجود دارد با بلبرینگ از عملکرد روان موتور اطمینان می‌یابند. در خودروها از بلبرینگ بین محور چرخش و چرخ استفاده می‌شود.
کاربرد بلبرینگ در صنایع مختلف
بلبرینگها قطعات مکانیکی پر کاربرد و کلیدی در بسیاری از دستگاه‌ها، ماشین‌ها و خودروهایی هستند که روزانه با آنها سر و کار داریم. بلبرینگ یا یاتاقان یک قطعه فولادی صنعتی است و در صنایع فولادی و فنی کاربردهای گوناگون و گسترده‌ای دارد. رینگ‌های داخلی و بیرونی بلبرینگ یا یاتاقان لازم است از جنس فولاد تراشکاری‌شده باشند و ساچمه‌های فولادی که بین آنها قرار می‌گیرد هم باید از آلیاژ با مقاومت مناسبی در برابر فشار برخوردار باشند. در صنایع مختلف از بلبرینگ یا یاتاقان‌های مختلف برای انتقال انرژی چرخشی از یک قطعه به قطعه دیگر با حداقل اصطکاک استفاده می‌شود.
با توجه به کاربرد گسترده بلبرینگ در دستگاه‌ها و ماشین‌های مختلف از گذشته تا به حالا، نحوه تولید و روغن‌کاری آنها به‌شکل چشمگیری در طول زمان بهبود یافته است.
انواع بلبرینگ
به خاطر کاربرد گسترده انواع بلبرینگ در صنایع مختلف این قطعه با اندازه‌های استاندارد تولید می‌شود. انواع اصلی بلبرینگ شامل موارد زیر می‌شود:
- بلبرینگ شیار عمیق: پر کاربردترین نوع یاتاقان یا بیرینگ است که به خاطر طراحی ساده‌ای که دارد نگهداری ساده‌ای دارد و شرایط کاربرد حساسی ندارد.
- بلبرینگ تماس زاویه‌ای: ویژگی متمایز این بلبرینگها زاویه تماس است که باعث می‌شود فشار در آنها بین بخش‌های متحرک تقسیم شود.
- بلبرینگ خودتنظیم: در آنها دو ردیف ساچمه به کار برده می‌شود که در تقسیم فشار بین آنها نقش دارد
- بلبرینگ با کف تخت: این بلبرینگها دارای رینگ‌های جانبی هستند که برای تقسیم فشارهای محوری طراحی شده‌اند
دستگاه‌هایی که از بلبرینگ شیار عمیق استفاده می‌کنند
بلرینگ شیار عمیق پر کاربردترین و رایج‌ترین نوع بلبرینگ است که در دستگاه‌ها و وسایل مختلفی که چرخ، تسمه یا موتور دارند به کار برده می‌شوند. انواع دوچرخه‌ها، خودروها و دستگاه‌هایی که با تسمه سرو کار دارند مثل کولر با این نوع بلبرینگ عرضه می‌شوند. این نوع از بلبرینگ برای استفاده در سرعت و دورهای بالا مناسب است برای همین در خودروها و ماشین‌های مختلفی که با سرعت بالا حرکت یا عمل می‌کنند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دستگاه‌های بلبرینگ تماس زاویه‌ای
این نوع از یاتاقان یا بیرینگ برای مهار کردن هر دو بار محوری و چرخشی در یک جهت مشخص کاربرد دارد. بلبرینگ‌های تماس زاویه‌ای فشارهای چرخشی و محوری را در سرعت و دور بالا تا حد کاهش می‌دهد برای همین در بسیاری از دستگاه‌ها و ماشین‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صنایع خودروسازی و دوچرخه و موتور از بلبرینگ‌های تماس زاویه‌ای برای مهار فشارهایی که به چرخ‌ها وارد می‌آیند استفاده می‌شود.
دستگاه‌هایی که با بلبرینگ خودتنظیم کار می‌کنند
وسایل و ماشین‌هایی که با شفت بلند کار می‌کنند از این نوع بلبرینگ برای اطمینان از عملکرد مناسب و کاهش اصطکاک در حین چرخش بهره می‌برند. نیروهای محوری در این نوع از بلبرینگها اهمیت زیادی دارند. این بلبرینگها به نوعی طراحی می‌شوند که تا حد زیادی بتوانند نیروها و فشار محوری را مهار کنند. معمولا در موتورهای مکانیکی عمومی از این نوع بلبرینگ استفاده می‌شود.
دستگاه‌هایی که بلبرینگ با کف تخت دارند
بلبرینگ‌های با کف تخت برای تحمل فشارها و بار محوری طراحی می‌شوند. آنها در دو نوع یک ردیفه و دو ردیفه ارائه می‌شوند و در صنایعی مثل تجهیزات پزشکی و ماشین‌آلات بسته‌بندی کاربرد دارند. در این ماشین‌آلات از بلبرینگ کف تخت یک ردیفه و دو ردیفه با توجه به نوع ریل مورد استفاده بهره‌برداری می‌شود.
امروزه چه وسایلی از بلبرینگ استفاده می‌کنند؟
دوچرخه‌ها، دستگاه‌های پخش دی‌وی‌دی و بسیاری از اسباب‌بازی‌ها، پمپ‌های آب، ماشین‌های لباسشویی و پنکه‌ها و هواکش‌ها فقط تعدادی از وسایلی هستند که از بلبرینگ استفاده می‌کنند. بلبرینگها بخشی از زندگی و تجربه روزانه افراد محسوب می‌شوند. در طول زمان نحوه تولید بلبرینگ بهود یافته که نتیجه آن طول عمر بالای این قطعه در بسیاری از دستگاه‌ها و عدم نیاز به تعویض آن در طول عمر خود این دستگاه‌ها و وسایل خانگی شده است. بسیاری از بلبرینگها به صورت پلمب شده عرضه می‌شوند و نیازی به روغن‌کاری ندارند. بعضی دیگر نیاز به گریس کاری برای عملکرد بهتر در طول زمان دارند.
بلبرینگ‌های خودرو یکی از قطعات مکانیکی خودروها هستند که در طول عمر خودرو ممکن است بارها نیاز به روغن‌کاری، سرویس و تعویض داشته باشند. بعضی از بلبرینگ‌های خودروها با ضمانت عملکرد مناسب برای یک دوره مشخص عرضه می‌شوند که بعد از گذشت این زمان لازم است تعویض شوند. بلبرینگ یک قطعه مکانیکی است که برای عملکرد روان به روغن‌کاری و گریس احتیاج دارد. اگر روغن یا گریس مورد استفاده در بلبرینگ کم شود نیاز به روغن‌کاری برای برگشتن به عملکرد مناسب پیدا می‌کند.
آیا بلبرینگ قابل تعمیر است؟
بلبرینگها در دستگاه‌ها و ماشین‌آلات مختلف تحت فشارها و بارهای مختلفی قرار دارند و با توجه به نوع بلبرینگ مورد استفاده ممکن است قابل تعمیر باشند یا فقط امکان تعویض آنها وجود داشته باشد. طراحی این قطعات مکانیکی پر استفاده در طول سال‌ها بهبود یافته است که نتیجه آن بلبرینگ‌هایی شده که برای یک دوره زمانی مشخص کارایی خود را حفظ می‌کنند. این دوره ممکن است بیشتر از عمر دستگاه یا ماشینی باشد که بلبرینگ در آن به کار رفته است.
در خودروهای شخصی این دوره معمولا کمتر از طول عمر ماشین دوام می‌آورد و ممکن است یک خوردو بارها نیاز به تعویض بلبرینگ داشته باشد. با توجه به قیمت ارزان بلبرینگ و هزینه بسیار کمتر تعویض آن نسبت به قطعات مکانیکی دیگر در بیشتر موارد با بروز مشکل تعویض آن ضروری می‌شود. برای اینکه بلبرینگ درست عمل کند و بتواند فشارهای چرخشی و محوری وارد شده به آن را مهار کند لازم است از روغن‌کاری مناسب برخوردار باشد. در خودروها به دلایل مختلفی ممکن است بلبرینگها آسیب ببینند و روغن‌کاری آنها آسیب ببیند که در بسیاری از موارد تعویض آنها ضروری می‌شود.
دلایل آسیب دیدن بلبرینگ
بلبرینگها قطعات مکانیکی تحت فشاری هستند که برای این تولید می‌شوند تا از تاثیر گذاشتن انواع بارهای محوری و چرخشی بر عملکرد دو قطعه‌ای که بین آنها قرار می‌گیرند جلوگیری کنند. آنها در ماشین‌آلات، دستگاه‌ها و وسایل خانگی و خودروها تحت فشارهای مختلفی قرار می‌گیرند که با گذشت زمان موجب فرسوده شدن آنها می‌شوند. برای همین آنها یک عمر مفید دارند که بعضی از شرکت‌های سازنده این عمر را ضمانت می‌کنند و در طول این زمان اگر بلبرینگ به دلایل دیگر مثل گذشتن از آب و گل یا با سرعت بالا در جاده‌های ناهموار خراب نشود، آن را تعویض می‌کنند.
عوامل موثر بر خرابی بلبرینگ خودرو
بلبرینگ خودرو بین محور و چرخ قرار می‌گیرد و از اصطکاک و فرسوده شدن این دو قطعه با عملکرد مکانیکی خود جلوگیری می‌کند. دلایل زیادی از بد جا انداختن گرفته تا ورود عناصری مثل آب، شن، یا گل به محفظه بین دو حلقه ممکن است باعث خراب شدن یا عملکرد معیوب بلبرینگ چرخ ماشین بشود. بعضی از مهم‌ترین دلایل آسیب دیدن بلبرینگ ماشین شامل موارد زیر می‌شود:
- ضربه خوردن رینگ بیرونی: بلبرینگ قطعه حساسی است که برای عملکرد تحت فشار چرخ و محور طراحی شده و اگر در هنگام نصب، یا بعد از نصب به آن ضربه وارد بشود دچار عملکرد معیوب می‌شود.
- خرد شدن: این مشکل وقتی روغن‌کاری محفظه بلبرینگ خالی شود یا چیزی وارد آن شود پیش می‌آید و در این مورد برای برگرداندن سلامت خودرو تعویض بلبرینگ ضرورت پیدا می‌کند.
خرابی بلبرینگ در ماشین‌ها معمولا با نشانه‌هایی مثل صدای خرد شدن از طرف چرخ‌ها و صدای آسیب، لق زدن فرمان یا کشش آن به یک جهت همراه می‌شود. همان‌طور که پیشتر اشاره شد فرسودگی و گذر زمان به‌تنهایی می‌تواند یکی از دلایل خراب شدن بلبرینگ و نیاز به تعویض آن باشد.
جمع‌بندی
بلبرینگها قطعات مکانیکی هستند که بارهای محوری و چرخشی بین یک قطعه چرخشی و یک قطعه ثابت را تحمل می‌کنند. برای همین در هر دستگاهی که چرخش در آن وجود دارد از بلبرینگ برای عملکرد روان استفاده می‌شود. بلبرینگها انواع متنوعی دارند و با اندازه‌های استاندارد برای وسایل مختلف تولید می‌شوند. بلبرینگ‌های خودرو یکی از پر تقاضاترین قطعات و لوازم یدکی خودروها هستند چرا که با وجود بهینه‌سازی عملکرد آنها در طول زمان همچنان ممکن است به دلایل مختلف بلبرینگ یک خودرو خراب شود.
شرکت‌های معتبری که بلبرینگ خودرو تولید می‌کنند عملکرد آن برای مسافت مشخصی را تضمین می‌کنند. عمر مفید بلبرینگها بستگی به عوامل زیادی دارد در نتیجه به دلایل گوناگون ممکن است نیاز به تعویض بلبرینگ چرخ پیش بیاید. در فروشگاه آنلاین اکسون می‌توانید انواع بلبرینگ مناسب برای خودروهای گوناگون را مقایسه کرده و در صورت نیاز به تعویض بلبرینگ آن را به‌صورت آنلاین سفارش بدهید.
