سنسور اکسیژن، یک قطعه حیاتی در موتور خودرو است که عدم کارایی صحیح آن میتواند در فرآیند کلی احتراق داخلی خودرو اختلال به وجود آورد. خوشبختانه نشانههای خرابی سنسور اکسیژن به راحتی قابل تشخیص بوده و فرد راننده با مشاهده علائم خرابی این قطعه میتواند به سرعت مشکل را تشخیص داده و برطرف نماید. در این مطلب از اکسون پارت قصد داریم ابتدا به ارائه توضیحاتی در خصوص سنسور اکسیژن و کاربرد آن بپردازیم و سپس علائم خرابی آن را بررسی کنیم. لطفاً تا انتها همراه ما باشید.
سنسور اکسیژن خودرو چیست و چه وظیفهای بر عهده دارد؟
سنسور اکسیژن ماشین، یک حسگر الکترونیکی است که برای اندازهگیری سطح اکسیژن در گازهای خروجی موتور به کار میرود. این سنسور نقش مهمی در سیستم تزریق سوخت و تعادل هوا و سوخت در موتور اتومبیل بر عهده دارد. در واقع با توجه به اطلاعاتی که از سنسور اکسیژن دریافت میشود، سیستم کنترل موتور به طور دقیقتر مقدار سوخت را تنظیم میکند تا عملکرد بهینه فراهم گردد. لازم به ذکر است که سنسور اکسیژن به عنوان یک قطعه قابل فرسایش شناخته میشود و باید به طور دورهای و در فواصل زمانی معین، آن را تعمیر یا تعویض نمود.
این حسگر الکترونیکی با ارسال سیگنالهای الکتریکی به کامپیوتر ماشین، اطلاعات لازم را درباره مقدار اکسیژن در گاز خروجی موتور ارائه میدهد. سپس با استفاده از این اطلاعات، کامپیوتر ماشین مقدار مناسب سوخت را برای موتور ارسال میکند.
سنسور اکسیژن به عنوان یک قطعه تعمیری و قابل تعویض به حساب میآید و باید به طور دورهای آن را با قطعه جدید جایگزین کرد. به عنوان مثال، برخی تولیدکنندگان خودروها پیشنهاد میکنند که سنسور اکسیژن هر 60,000 تا 100,000 کیلومتر یا هر 4 تا 5 سال تعویض گردد.
در مجموع، سنسور اکسیژن یک قطعه بسیار مهم و حیاتی در سیستم تزریق سوخت محسوب شده و تعادل لازم را میان هوا و سوخت در موتور اتومبیل برقرار میکند. بدین ترتیب به افزایش بازدهی ماشین و کاهش آلودگی هوای محیط زیست کمک میشود.
تعداد سنسور اکسیژن در خودروهای مختلف بر چه اساسی تعیین میگردد؟
تعداد سنسور اکسیژن در خودرو به تعداد سیلندرهای موتور بستگی دارد. به طور معمول، هر سیلندر از یک سنسور اکسیژن برخوردار است. به عنوان مثال، یک خودرو با موتور چهار سیلندر، دارای چهار سنسور اکسیژن و یک خودرو با موتور شش سیلندر، دارای شش سنسور اکسیژن است.
خودروهایی که در آنها از سنسور اکسیژن استفاده شده است، حداقل یک سنسور در قسمت جلویی مبدل کاتالیزوری و یک سنسور در هر اگزوز دارند. در مجموع، تعداد سنسور اکسیژن به سال تولید خودرو، شرکت سازنده، مدل ماشین و موتور خودرو بستگی دارد.
اگر سنسور اکسیژن خراب شود چه اتفاقی میافتد؟
گفتیم که سنسور اکسیژن یکی از اجزای مهم در سیستم تزریق سوخت خودرو محسوب میشود. وظیفه این قطعه اندازهگیری میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی موتور و ارسال اطلاعات لازم به کامپیوتر خودرو جهت تنظیم میزان سوخت مصرفی موتور است.
در صورت خرابی سنسور اکسیژن، کامپیوتر خودرو نمیتواند میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی را به درستی اندازهگیری کند. در نتیجه نمیتواند مقدار مناسب سوخت را برای موتور تزریق نماید. این موضوع باعث کاهش عملکرد و کارایی موتور، افزایش مصرف سوخت و حتی تولید گاز خروجی بیشتر در موتور خودرو خواهد شد. بنابراین، توصیه میشود در صورت خرابی سنسور اکسیژن، هر چه سریعتر نسبت به تعویض یا تعمیر آن اقدام نمایید.
سنسور اکسیژن پس از طی چه دوره زمانی باید تعویض گردد؟
معمولا زمان تعویض سنسور اکسیژن بستگی به شرایط رانندگی و مدت زمان استفاده از خودرو دارد. برخی تولیدکنندگان خودرو میگویند که سنسور اکسیژن باید هر 60,000 تا 100,000 کیلومتر یا هر 4 یا 5 سال یکبار تعویض شود. با این حال، برخی شرایط مانند استفاده از بنزین نامرغوب، عدم تعویض فیلتر هوا و فیلتر سوخت، رانندگی در مسافتهای طولانی یا شرایط سخت و ... ممکن است باعث کاهش عمر سنسور اکسیژن شوند.
بنابراین، در صورت دیدن هرگونه نشانهای از خرابی سنسور اکسیژن مانند کاهش عملکرد موتور، افزایش مصرف سوخت و یا تولید گاز خروجی بیشتر، بهتر است هر چه سریعتر تعمیر یا تعویض آن را انجام دهید. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا علائم خرابی سنسور اکسیژن را به طور مفصل بررسی کنیم.
علائم خرابی سنسور اکسیژن خودرو
علائم خرابی سنسور اکسیژن خودرو عبارتند از:
- کاهش عملکرد موتور: در صورتی که سنسور اکسیژن به درستی کار نکند، موتور قادر به تنظیم ترکیب سوخت و هوا نخواهد بود و عملکرد آن کاهش پیدا میکند.
- افزایش مصرف سوخت: در صورت وجود نقص در سیستم سنسور اکسیژن، موتور بیشترین مقدار سوخت را به دلیل عدم تنظیم درست ترکیب سوخت و هوا مصرف خواهد کرد.
- تولید گاز خروجی بیشتر: اگر سنسور اکسیژن به درستی کار نکند، موتور قادر به تنظیم صحیح ترکیب سوخت و هوا نخواهد بود. این موضوع باعث تولید گاز خروجی بیشتر میشود.
- افزایش آلایندههای محیطی: در صورت خرابی سنسور اکسیژن، مقدار آلایندههای محیطی از جمله اکسیدهای نیتروژن و کربن بیشتر خواهند شد.
- افزایش آلایندگی اگزوز: چون سنسور اکسیژن نسبت بهینه سوخت به هوا را تعیین میکند، با خرابی آن دود سیاهی از اگزوز خودرو خارج خواهد شد.
- کاهش قدرت موتور: در صورت خرابی سنسور اکسیژن، موتور قادر به تولید قدرت کافی نخواهد بود و بازده آن کاهش خواهد یافت.
- روشن شدن چراغ چک خودرو: روشن شدن چراغ چک خودرو نشان دهنده مشکلات مختلفی در خودرو است. با این حال ممکن است که دلیل روشن شدن چراغ چک، خراب شدن سنسور اکسیژن باشد. به محض این که چراغ چک موتور روی داشبورد ماشین شما ظاهر شد، حتما به یک مکانیکی مراجعه کنید. فرد متخصص با اتصال دستگاه دیاگ به پورت OBD، خطاهای ثبت شده در ECU را مشاهده میکند و با خواندن کدهای خطا، علت اصلی را تشخیص میدهد.
علتهای خرابی سنسور اکسیژن کدامند؟
آلودگی
آلودگی ناشی از گرد و غبار، روغن و سایر مواد میتواند باعث آسیب به حسگر اکسیژن شود.
خرابی قطعات دیگر موتور
خرابی قطعات دیگر موتور مانند سیستم تزریق سوخت، سیستم اشتعال و ... میتوانند به حسگر اکسیژن آسیب برسانند.
نصب نادرست
نصب نادرست حسگر اکسیژن ممکن است باعث عدم عملکرد صحیح این حسگر شود.
عدم تعویض به موقع
حسگر اکسیژن با گذر زمان خراب میشود و باید به موقع با قطعه جدید جایگزین گردد. در غیر این صورت، باعث آسیب به قطعات دیگر موتور خواهد شد.
عدم تعمیر به موقع
اگر عیب حسگر اکسیژن تشخیص داده شد، حتما در اسرع وقت آن را تعمیر کنید. در غیر این صورت، باعث آسیب به قطعات دیگر موتور میشود.
نحوه ارزیابی و تعمیر سنسور اکسیژن به چه صورت است؟
برای ارزیابی حسگر اکسیژن، ابتدا باید با استفاده از دستگاه تشخیص خطا (OBD) کد خطای مربوط به حسگر را بررسی کرد. سپس با استفاده از دستگاه اندازهگیری، عملکرد حسگر را در شرایط مختلف مانند سرعت، دما و فشار بررسی نمود.
در صورتی که سنسور اکسیژن نیاز به تعمیر داشته باشد، تعمیرکار ابتدا محل نصب آن را پیدا میکند. سپس با استفاده از ابزار مناسب، حسگر را جدا کرده و آن را تعمیر یا با قطعه جدید جایگزین مینماید. او همچنین، باید مطمئن شود که نصب حسگر به درستی انجام گرفته است و قطعات دیگر موتور نیز در وضعیت مناسبی قرار دارند.
چگونه از خرابی سنسور اکسیژن خودرو جلوگیری کنیم؟
- روغن موتور خودرو را به طور مرتب چک کنید تا از یک حد مجاز کمتر نشود.
- سعی کنید ماشین به مدت طولانی درجا کار نکند. این کار سنسور اکسیژن را بیش از حد گرم کرده و باعث خرابی زود هنگام آن میگردد.
- سیستم کنترل آلایندگی خودروی خود را طی فاصله زمانی تعیین شده و توسط یک مکانیک باتجربه چک کنید. با انجام این کار مطمئن میشوید که سنسور اکسیژن در شرایط سالم و ایدهآلی قرار دارد.
کلام آخر
در این مطلب از اکسون پارت به معرفی سنسور اکسیژن ماشین و علائم خرابی آن پرداختیم. به طور کلی، نگه داشتن این قطعه در شرایط سالم و تعویض به موقع آن طی فواصل زمانی منظم، علاوه بر اینکه مصرف سوخت را کاهش می دهد، از به وجود آمدن مشکلات بزرگتر بعدی نیز جلوگیری میکند.