بلبرینگ‌ها قطعاتی مکانیکی هستند که در زندگی روزمره افراد و در دستگاه‌ها و ماشین‌آلات گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع بلبرینگ با اندازه‌های استاندارد ارائه می‌شوند و هر کدام از آنها برای فشار، سرعت، و میزان چرخش مشخصی کارایی دارند. به‌صورت کلی هر چه عناصر چرخشی داخل بلبرینگ اندازه بزرگ‌تری داشته باشند، تحمل فشار بیشتری هم خواهند داشت.
بلبرینگ از چند بخش و واحد داخلی تشکیل می‌شود که اندازه و ضخامت آنها بر عملکرد بلبرینگ تاثیر می‌گذارد. عوامل زیادی در کارکرد مناسب یک بلبرینگ برای یک ماشین یا دستگاه نقش دارند که ضخامت یکی از موارد نسبتا کم‌اهمیت بین آنها محسوب می‌شود. برای آشنایی با بلبرینگ و انواع مختلف و اندازه‌های آن ادامه این مطلب از اکسون را دنبال کنید.
آشنایی با قطعه بلبرینگ
بلبرینگ قطعه‌ای مکانیکی است که هر جا نیاز به اتصال یک قطعه چرخشی به یک قطعه ثابت باشد برای اطمینان از عملکرد مناسب از آن استفاده می‌شود. چرخ‌ها، چرخ‌دنده‌ها، زنجیرها، تسمه‌ها و ریل‌ها همه از انواعی از بلبرینگ استفاده می‌کنند. این قطعه مکانیکی از تعدادی ساچمه یا استوانه فولادی که بین دو رینگ فولادی قرار گرفته‌اند تشکیل می‌شود.
روغن‌کاری یا داشتن گریس نقش مهمی در عملکرد مناسب و روان بلبرینگ دارد. در طول زمان روش‌های روغن‌کاری بلبرینگ‌ها بهبود چشمگیری پیدا کرده است تا جایی که امروزه طول عمر بیشتر بلبرینگ‌ها از طول عمر دستگاه‌هایی که در آنها قرار می‌گیرند بیشتر است. بلبرینگ چرخ ماشین اما در این دسته قرار نمی‌گیرد و معمولا در طول عمر یک خودرو بارها نیاز به تعویض بلبرینگ چرخ پیش می‌آید.
مدل های مختلف بلبرینگ
بلبرینگ‌ها برای اطمینان از انتقال انرژی چرخشی به روان‌ترین شکل کاربرد دارند و با توجه به عواملی مثل سرعت چرخش، وزن و میزان فشار، و مقدار عملکرد یا دور در دقیقه مدل‌های متفاوتی دارند. بلبرینگ‌های چرخ خودرو برای انتقال چرخش از شفت یا محور به چرخ‌ها کاربرد دارند و عملکرد کاملا تحت فشاری دارند. از نظر ظاهری بلبرینگ‌های چرخ خودرو به‌طور کلی به دو دسته ساچمه‌ای (Ball Bearing) و استوانه‌ای (Roller Bearing) تقسیم می‌شوند. در ادامه با هر یک از این دو مدل بلبرینگ و ویژگی‌های آنها بیشتر آشنا می‌شویم.
بلبرینگ ساچمه‌ای
بلبرینگ ساچمه‌ای نوع رایج‌تر و معمولی بلبرینگ است که از گذشته تا به حال در خودروها و دستگاه‌ها و تجهیزات و ماشین‌آلات گوناگون به کار برده می‌شود. این نوع از بلبرینگ از تعداد زیادی ساچمه فولادی کوچک که بین دو رینگ قرار می‌گیرند تشکیل می‌شود. از بلبرینگ ساچمه‌ای معمولا بین چرخ و یک قطعه چرخشی استفاده می‌شود و از روان بودن چرخش اطمینان ایجاد می‌کند.
بلبرینگ‌های ساچمه‌ای فضای تماس کمی با رینگ‌ها و ریلی دارند که درون آن می‌چرخند. در حقیقت میزان تماس هر ساچمه فولادی با ریلی که روی آن قرار می‌گیرد فقط یک نقطه است. این موضوع باعث می‌شود بلبرینگ ساچمه یا بلبرینگ (Ball Bearing) در انتقال چرخش با سرعت بالا و تحمل فشار درونی قابلیت بالایی داشته باشد. برای اینکه عملکرد بلبرینگ روان باشد لازم است از روغن‌کاری و میزان گریس موجود در آن اطمینان حاصل بشود.
بلبرینگ‌ها با وجود عملکرد مناسب و رضایت‌بخش در انتقال چرخش، برای تحمل فشار و ضربه طراحی نمی‌شوند و در صورت رانندگی در جاده‌های ناهموار و گذشتن از آب و گل ممکن است روغن داخل آنها آلوده شود و همین موضوع باعث خرد شدن ساچمه‌ها و از کار افتادن آنها بشود.
بلبرینگ استوانه‌ای
رولربیرینگ‌ها یا بلبرینگ‌های استوانه‌ای (Roller Bearing) نوع دیگری از قطعات مکانیکی هستند که برای همان عملکرد بلبرینگ‌ها، یعنی کمک به روان عمل کردن انتقال انرژی چرخشی طراحی و ساخته می‌شوند. بلبرینگ‌های استوانه‌ای همان‌طور که از نام آنها مشخص است از تعدادی استوانه فولادی که بین دو رینگ و یک ریل فولادی می‌چرخند تشکیل می‌شوند. آنها در مقابل بلبرینگ‌های ساچمه‌ای که یک یا چند نقطه تماس با ریل دارند، به‌صورت خطی عمل می‌کنند و استوانه آنها تمام ریل داخلی بلبرینگ را می‌پوشاند.
این ویژگی‌های متفاوت باعث می‌شود بلبرینگ استوانه‌ای یا رولربیرینگ علاوه بر انتقال روان انرژی چرخشی در تحمل بارها و فشارهای گوناگون محوری که به چرخ‌ها وارد می‌شوند هم مقاوم باشد. اما این موضوع اهمیت روغن‌کاری مناسب برای عملکرد مطلوب آنها را کاهش نمی‌دهد. در حقیقت همان عواملی که باعث آسیب دیدن بلبرینگ‌های ساچمه‌ای می‌شوند، از جمله وجود ناخالصی و گل و لای و شن در روغن‌کاری باعث خراب شدن و شکستن استوانه‌ها یا رینگ آنها می‌شود.
تاثیر ضخامت بلبرینگ در عملکرد آن
بلبرینگ‌ها قطعاتی دایره‌ای شکل هستند که شامل یک قطر داخلی (Bore)، یک قطر خارجی و پهنا می‌شوند. اندازه این بخش‌ها در قطعات و دستگاه‌های مختلف مطابق استاندارد جهانی ساخته می‌شود. بر اساس این استاندارد ممکن است میزان ضخامت بلبرینگ یا فاصله بین قطر داخلی و قطر خارجی آن با توجه به عملکرد و فشاری که روی آن می‌افتد در دستگاه‌ها و چرخ‌های ماشین‌های مختلف متفاوت باشد.
به‌طور کلی هر چه فشار بیشتری روی بلبرینگ باشد لازم است از استحکام و قدرت بیشتری برخوردار باشد و بلبرینگ چرخ‌های خودرو برای این منظور بهینه می‌شوند. اما جنس آلیاژ، کیفیت ساخت و طراحی آن نقش مهم‌تری از ضخامت بلبرینگ در عملکرد آن دارد. در ادامه با واحدهای اندازه‌گیری بلبرینگ‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.
قطر داخلی بلبرینگ
همان طور که می‌دانید بلبرینگ‌ها از یک بخش ثابت یا بدنه و یک شفت یا بخش متحرک تشکیل می‌شوند. قطر داخلی (Bore) اندازه شفت را مشخص می‌کند و مطابقت یک قطعه با یک ماشین از طریق این واحد اندازه گیری مشخص می‌شود.
پهنا یا ضخامت
پهنا یا ضخامت بلبرینگ واحد اندازه گیری دیگری است که کم یا زیاد شدن آن میزان تحمل فشار در بلبرینگ را نمایش می‌دهد. اما همان طور که پیشتر دیدیم کیفیت ساخت و جنس بلبرینگ نقش مهم‌تری در مقاومت و استحکام آن بازی می‌کنند.
قطر خارجی یا اندازه بدنه
اندازه قطر خارجی بلبرینگ‌ها بر اساس استاندارد جهانی تعیین می‌شود و اندازه آن در ماشین‌ها معمولا ثابت است. اندازه متفاوت بلبرینگ‌ها برای ماشین‌ها و تجهیزات و دستگاه‌های گوناگون با توجه به میزان فشار و سرعتی که کنترل می‌کنند طراحی و تعیین می‌شود.
اندازه به سرعت
همان طور که می‌دانید اندازه بلبرینگ‌ها بر اساس سرعت چرخشی که قرار است منتقل کنند تعیین می‌شود. به‌طور کلی بلبرینگ‌های کوچک و باریک در انتقال شتاب و سرعت بهتر عمل می‌کنند. در مقابل، بلبرینگ‌های پهن با ضخامت بالا در حفظ سرعت و عملکرد در طولانی مدت عملکرد بهتری دارند. به‌این‌ترتیب ضخامت متفاوت بلبرینگ‌ها می‌تواند از جنبه‌های مختلف با توجه به نیاز و عادت‌های رانندگی راننده انتخاب شود.
دقت چرخش
چهار واحد اندازه‌گیری که در بالا بررسی شدند به‌اصطلاح دقت ابعادی (Dimensional Accuracy) یک بلبرینگ را تشکیل می‌دهند. دقت چرخش (Rotational Accuracy) اما با اندازه‌گیری سطوح متفاوت بلبرینگ مشخص می‌شود. واحد دقت چرخش یک واحد اندازه‌گیری کاربردی است که طول عمر مفید یک بلبرینگ از طریق آن مشخص می‌شود.
نکات مهم در نهگداری و خرید بلبرینگ
نگهداری بلبرینگ و روغن‌کاری آن نقش بسیار مهمی در عملکرد مناسب این قطعه مکانیکی در خودروها دارد. روغن‌کاری بلبرینگ در بسیاری از بلبرینگ‌های دستگاه‌ها و ماشین‌های مختلف به‌صورت بسته و وکیوم عرضه می‌شود که البته در صورت آسیب دیدن بدنه امکان بروز مشکل در آنها هم وجود دارد.
روغن کاری بلبرینگ
روغن‌کاری یا گریس نقشی کلیدی در عملکرد روان آن دارد و بخش مهمی از بلبرینگ محسوب می‌شود. عبور از جاده‌های ناهموار گل‌آلود یا رانندگی با سرعت بالا به خصوص در جاده‌های ناهمواره می‌تواند باعث کاهش روغن و گریس بلبرینگ شود و ناخالصی در آن وارد شود. این ناخالصی‌ها به سرعت می‌توانند باعث خراب شدن و به‌اصطلاح خرد شدن بلبرینگ شوند. برای پیشگیری از این مشکل بهتر است قبل و بعد از سفرهای بیرون شهری بلبرینگ‌ها بررسی شوند و از میزان مناسب روغن‌کاری آنها اطمینان حاصل شود.
خرید بلبرینگ با ضمانت شرکتی
بلبرینگ‌ها قطعات مکانیکی فولادی تراشکاری‌شده‌ای هستند که در طراحی‌ها و مدل‌های مختلف برای خودروهای گوناگون ارائه می‌شوند. جنس آلیاژ و کیفیت ساخت و طراحی آنها نقش مهمی در عملکرد کوتاه و بلند مدت آنها دارد. بلبرینگ یکی از پر مصرف‌ترین لوازم یدکی خودرو محسوب می‌شود که بازار داغ آن باعث می‌شود وجود قطعات تقلبی در آن رایج باشد. مانند هر خرید دیگری در خرید بلبرینگ هم دریافت فاکتور رسمی و ضمانت شرکتی معتبر نقش مهمی در آرامش خاطر کاربران دارد.
در فروشگاه اکسون می‌توانید انواع بلبرینگ‌های مناسب خودروهای موجود در بازار ایران را مشاهده کرده و آنها را آنلاین خریداری نمایید. با این کار می‌توانید از مطابقت مشخصات محصول با بلبرینگ دریافتی اطمینان یافته و ضمانت معتبر شرکت اکسون را دریافت کنید. در این فروشگاه آنلاین لوازم یدکی می‌توانید بلبرینگ محصولات ایران خودرو و سایپا را خریداری کرده و از عملکرد مناسب آنها در مدت زمان ضمانت عملکرد آسوده خاطر شوید.
