عملکرد مناسب و درست اجزای مختلف سیستم سوخت رسانی خودرو نقشی کلیدی در بازدهی کلی آن دارد. همان طور که می‌دانید سیستم سوخت رسانی با ارائه مناسب سوخت به موتور انرژی مورد نیاز برای حرکت ماشین را تامین می‌کند. بروز هر مشکلی در یک یا چند بخش از سیستم سوخت رسانی منجر به اختلال در عملکرد این سیستم شده و کارایی و بازدهی خودرو را کاهش می‌دهد. برای آشنایی با این سیستم و نحوه عملکرد و اجزای آن ادامه این مطلب از اکسون را دنبال کنید.
سیستم سوخت رسانی خودرو
سیستم سوخت رسانی از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که برای ذخیره سوخت و منتقل کردن آن با فشار و اندازه مناسب به سیلندر کارایی دارند. این سیستم از باک بنزین یا مخزن گاز شروع می‌شود و تا انژکتورهای ماشین در سرسیلندر ادامه پیدا می‌کند و چندین فیلتر و پمپ در این بین از عملکرد مناسب آن اطمینان ایجاد می‌کنند. عملکرد مناسب این سیستم نقش مستقیم در مصرف سوخت ماشین دارد و هر اختلالی در یکی از بخش‌ها منجر به افزایش سوخت و کاهش بازدهی می‌شود.
نحوه عملکرد سیستم سوخت رسانی خودرو
وقتی در پمپ بنزین یا گاز مخزن خودرو پر می‌شود از واحد لیتر یا کیلوگرم برای محاسبه حجم سوخت دریافتی استفاده می‌شود. اما موتور خودرو سوخت را به‌صورت میلی‌لیتر و واحدهای بسیار کوچک ترکیب شده با هوا دریافت می‌کند. مجموعه‌ای از لوله‌ها، پمپ‌ها و فیلترها برای تامین فشار و اطمینان از عدم وجود ناخالصی در سیستم سوخت رسانی خودرو به کار برده می‌شود. این قطعات در نهایت سوخت را با فشار و خلوص لازم به انژکتور می‌رسانند. در انژکتور دوباره سوخت از فیلتر گذشته و به واحدهای جزئی مناسب برای سوزانده‌شدن در سیلندر تقسیم شده و داخل محفظه احتراق پاشیده می‌شود.
انژکتور برای اطمینان از احتراق کامل و بدون پسماند سوخت آن را با میزان مناسب هوا ترکیب کرده و آن را به شکل پودر وارد سیلندر می‌کند. معمولا وقتی بحث از سوخت‌رسانی خودرو می‌شود انژکتور به‌عنوان مهم‌ترین قطعه الکترونیکی-مکانیکی که وظیفه اصلی تحویل سوخت به موتور را بر عهده دارد معرفی می‌شود. در ماشین‌های قدیمی این وظیفه بر عهده کاربراتور بود که یک قطعه مکانیکی است و نسبت به انژکتور بازدهی کمتری دارد. انژکتور از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود و انواع گوناگونی دارد که برای موتورها و ماشین‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اجزای سیستم سوخت رسانی خودرو
سیستم سوخت رسانی خودروهای امروزی سیستم پیچیده‌ای است که از چند بخش اصلی تشکیل شده که هر کدام از آنها اجزای مختلفی دارند. اجزای اصلی این سیستم را در ادامه مشاهده می‌کنید.
مخزن سوخت یا باک بنزین
در خودروهای جدید باک بنزین یا مخزن سوخت یک قطعه پیچیده است که از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود. مخزن یا ذخیره کننده، دریچه سوخت، شیلنگ پرفشار و پمپ سوخت بعضی از مهم‌ترین اجزای باک یا مخزن سوخت خودروهای مدرن هستند.
لوله‌کشی سوخت
لوله‌های انتقال سوخت بخش مهمی از سیستم سوخت رسانی خودرو هستند که از مخزن شروع شده و بین فیلترها و پمپ‌ها و درنهایت انژکتور اتصال برقرار می‌کنند.
پمپ سوخت
پمپ سوخت وظیفه انتقال سوخت با فشار بالا از مخزن به انژکتور را در خودروهای جدید انجام می‌دهد. در بیشتر ماشین‌های امروزی از پمپ سوخت الکتریکی استفاده می‌شود. پمپ‌های سوخت موتورهای دیزل به دو دسته کم فشار و پرفشار تقسیم می‌شوند و معمولا از پمپ سوخت پرفشار در خودروها استفاده می‌شود.
فیلتر سوخت
فیلتر سوخت یا به‌اصطلاح صافی بنزین در بخش‌های مختلف سیستم سوخت رسانی خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد و وظیفه زدودن و حذف ناخالصی سوخت را بر عهده دارد. فیلترهای سوخت بخشی کلیدی در سیستم سوخت رسانی هستند و به دو دسته فیلتر سوخت درشت و فیلتر سوخت کاغذی تقسیم می‌شوند.
انژکتور
آخرین بخش سیستم سوخت رسانی خودرو که در آن سوخت با شرایط مناسب موتور به داخل سیلندر برای سوزاندن و ایجاد انرژی پاشیده می‌شود انژکتور است. انژکتور یک دستگاه الکترونیکی-مکانیکی است که خودش از اجزای مختلف مکانیکی برای انتقال و پالایش سوخت و ترکیب آن با هوا، و اجزای الکترونیکی مانند سنسورهای گوناگون برای مطابقت دادن سوخت با شرایط مختلف تشکیل می‌شود.
بعضی از قطعات مکانیکی انژکتور شامل فیلتر ورودی، بدنه منیفولد انژکتور، سلونوئید و سوزن انژکتور می‌شود. انژکتور سوخت را از پمپ بنزین دریافت می‌کند و بعد از گذراندن آن از فیلتر وارد سلونوئید می‌کند. سوزن انژکتور با توجه به فشار سلونوئید مقدار مناسب سوخت که بر اساس سنسورهای الکترونیکی مشخص می‌شود را وارد محفظه کرده و درست مانند یک سرنگ آن را به محفظه احتراق سیلندر پاشش می‌کند.
بعضی از سنسورهای الکترونیکی که انژکتور بر اساس اطلاعات آنها میزان و نسبت سوخت و هوا را مشخص می‌کند شامل سنسور پدال گاز، سنسور دمای هوا، سنسور فشار هوا، سنسور دمای آب، سنسور دور موتور، سنسور ضربه و سنسور اکسیژن خروجی می‌شود. به کمک این سنسورها سیستم سوخت رسانی خودرو در انژکتور مطابق با شرایط محیطی و سرعت خودرو تنظیم می‌شود.
انواع انژکتور سوخت
انژکتور بخشی کلیدی در سیستم سوخت رسانی خودرو است که عملکرد کلی آن ترکیب سوخت با هوا و پاشیدن آن به‌شکل پودر در سیلندر است. اما انژکتورهای مختلف به‌شکل متفاوتی این عمل را انجام می‌دهند که با توجه به نوع خودرو ممکن است مورد استفاده قرار بگیرند. انواع انژکتور بر اساس نحوه پاشش شامل موارد زیر می‌شود.
انژکتور یک سوراخ
ساده‌ترین و اولین نوع انژکتور است که با استفاده از یک سوزن و در یک مرحله سوخت را به داخل محفظه احتراق ماشین پاشش می‌کند. انواع جدیدتر انژکتور بازدهی بالاتری از این نوع دارند اما انژکتور یک سوراخ در بیشتر خودروها قابل استفاده است.
انژکتور چند سوراخ
این نوع از انژکتور که به سه سوراخ هم معروف است به جای یک سوراخ خروجی از چند سوراخ بهره می‌برد که به ترتیب عملکرد پاشش را انجام می‌دهند. انژکتور چند سوراخ بازدهی بهتری از انژکتور یک سوراخ دارد و به دلیل داشتن چند سوراخ به آن درگاه یا پورت هم گفته می‌شود.
انژکتور چند سوراخ چند مرحله‌ای
همان طور که از نام آن می‌توانید حدس بزنید، انژکتور چند سوراخ چند مرحله‌ای پیشرفته‌تر از انژکتور چند سوراخ است و یکی از بهترین نمونه‌های سیستم سوخت رسانی خودروهای امروزی شناخته می‌شود. فرایند پاشش سوخت در تمام سوراخ‌های این انژکتور با ترتیب مناسب انجام می‌شود و دقت آن به مراتب بالاتر از نسل قبلی یعنی انژکتور چند سوراخ است.
انژکتور تزریق مستقیم
این نوع از انژکتور با استفاده از تمام ظرفیت سوراخ‌ها مرحله جدیدی از تکنولوژی سوخت رسانی محسوب می‌شود. انژکتور تزریق مستقیم عملکردی قدرتمند و دقیق دارد و برای خودروهایی که موتور قدرتمندی دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد. سوخت‌رسانی در انژکتور تزریق مستقیم با تمام ظرفیت انجام می‌شود و بازدهی آن به مراتب بیشتر از نسل‌های قبلی انژکتور است. متاسفانه امکان استفاده از انژکتور تزریق مستقیم در تمام خودروها وجود ندارد و لازم است سیستم سوخت رسانی خودرو با آن هماهنگ باشد.
دلیل اهمیت بالای سیستم سوخت رسانی در ماشین
سیستم سوخت رسانی خودرو نسبت مستقیم با بازدهی و عملکرد، آلایندگی و مصرف سوخت دارد. همان طور که می‌دانید در گذشته ماشین‌ها با سیستم سوخت رسانی کاربراتوری عرضه می‌شدند که کارایی و بازدهی کمتری از سیستم سوخت رسانی انژکتور داشت. سیستم سوخت رسانی الکترونیکی-مکانیکی انژکتوری اما فقط محدود به انژکتور نیست و اجزای دیگر این سیستم هم بازدهی بهتری از سوخت‌رسانی کاربراتور دارند. بعضی از دلایل اهمیت بالای سیستم سوخت رسانی در ماشین را در ادامه مشاهده می‌کنید.
عامل کلیدی توان خودرو
سیستم سوخت رسانی با تامین سوخت مورد نیاز موتور انرژی و توان خودرو را تامین می‌کند. بروز مشکل یا اختلال در عملکرد هر یک از قطعات و بخش‌های سیستم سوخت رسانی خودرو منجر به کاهش توان خودرو و عملکرد ضعیف‌تر آن می‌شود.
مصرف سوخت
یکی از مزایای اصلی سیستم سوخت رسانی انژکتوری به کاربراتور کاهش مصرف سوخت همزمان با افزایش بازدهی در ماشین است. اجزای دیگر سیستم سوخت رسانی هم مستقیما در مصرف سوخت نقش دارند و خراب شدن هر کدام آنها منجر به افزایش سوخت و کاهش بازدهی می‌شود.
آلایندگی
اصلی‌ترین دلیل آلایندگی خودروها سیستم سوخت رسانی خودرو معیوب است. سیستم‌های جدید و پیشرفته سوخت‌رسانی با تمرکز بر انتقال سوخت به‌صورت و اندازه مناسب برای سوزانده شدن کامل در موتور طراحی می‌شوند و آلایندگی کمتر از سیستم‌های سوخت‌رسانی قدیمی دارند.
قابل‌اعتماد بودن
وقتی سیستم سوخت رسانی خودرو به‌درستی تنظیم نباشد فقط مصرف سوخت یا آلودگی افزایش نمی‌یابد و عملکرد خودرو هم دچار مشکل می‌شود. بروز مشکل در سیستم سوخت‌رسانی می‌تواند منجر به صدا دادن موتور، کاهش شتاب ماشین، و ریپ زدن یا لرزش شود. بروز این مشکلات اهمیت قابل‌اعتماد بودن سیستم سوخت رسانی را نشان می‌دهد.
جمع‌بندی
سیستم سوخت رسانی خودرو بخشی کلیدی از قطعات و دستگاه‌های مورد استفاده در آن است و از درپوش باک تا سوزن انژکتور را در بر می‌گیرد. سیستم سوخت رسانی را می‌توان به دو بخش کم فشار و پرفشار تقسیم کرد. بخش کم فشار شامل باک یا مخزن سوخت، پمپ تامین مخزن، فیلترهای سوخت و گرم‌کننده‌ها و خنک‌کننده‌های سوخت می‌شود. در بخش پرفشار هم قطعاتی مثل پمپ فشار قوی سوخت، انژکتور و سوزن انژکتور قرار می‌گیرد. عملکرد مناسب تمام این قطعات برای بازدهی مناسب خودرو ضروری و کلیدی محسوب می‌شود. بروز مشکل در هر بخشی منجر به کاهش بازدهی و توان خودرو و افزایش مصرف سوخت و آلایندگی می‌شود. استفاده از قطعات سیستم سوخت رسانی خودرو باکیفیت مانند انواع انژکتور اکسون می‌تواند عملکرد مناسب خودرو را تضمین کند.
