یکی از موارد حیاتی در نگهداری و حفظ ایمنی وسایل نقلیه، تعویض لاستیک خودرو است. لاستیک‌ها به عنوان تنها نقطه تماس خودرو با جاده، نقش کلیدی در کنترل و پایداری وسیله نقلیه ایفا می‌کنند. این قطعات با گذشت زمان و استفاده مکرر، تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند سایش، دما، شرایط جوی و ... قرار می‌گیرند و به مرور زمان عملکرد مناسب خود را از دست می‌دهند. در این مطلب از اکسون پارت در مورد بهترین زمان تعویض لاستیک خودرو صحبت خواهیم کرد و اهمیت این موضوع را برای رسیدن به تجربه‌ای ایمن‌تر در رانندگی مورد بررسی قرار خواهیم داد.
عمر مفید لاستیک ماشین چقدر است؟
به طور کلی، لاستیک‌های خودرو بین 4 تا 6 سال عمر می‌کنند. البته این مدت زمان بسته به شرایط استفاده از خودرو، نوع لاستیک و نحوه نگهداری از وسیله نقلیه متفاوت است. به توصیه بسیاری از کارشناسان و تولیدکنندگان، لاستیک‌های خودروی خود را هر 5 سال یکبار بررسی و پس از 7 سال تعویض کنید. حتی اگر به نظر می‌رسد که لاستیک‌ها همچنان قابل استفاده هستند.
انواع لاستیک خودرو
لاستیک‌ها به سه دسته اصلی تابستانه، زمستانه و تمام‌فصل تقسیم‌بندی می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های مربوط به خود را دارند و در شرایط خاص، بهترین عملکرد خود را نشان می‌دهند.
لاستیک تابستانه
این نوع لاستیک برای استفاده در آب و هوای گرم طراحی شده است و عمر مفیدی حدود 40 تا 50 هزار کیلومتر دارد. اگر در شهرهای گرم و خشک و جنوبی کشور زندگی می‌کنید، لاستیک تابستانه مناسب شماست. معمولا نمونه‌هایی که مجهز به عاج‌های جهت‌دار هستند، از بهترین انواع این نوع لاستیک به حساب می‌آیند.
لاستیک زمستانه
تایرهای زمستانه تنها در شرایط یخبندان و برفی مورداستفاده قرار می‌گیرند تا چسبندگی و کنترل خودرو در این آب و هوا حفظ شود. این لاستیک‌ها که به یخ‌شکن هم معروفند، در تمام سال کاربرد ندارند و خرید آن‌ها تنها برای کسانی به‌صرفه است که در مناطق همواره سرد زندگی می‌کنند. عمر مفید لاستیک‌های زمستانه 50 تا 60 هزار کیلومتر است.
لاستیک تمام فصل
لاستیک چهارفصل که از محبوب‌ترین انواع لاستیک در بازار کشور به حساب می‌آید، طوری طراحی شده تا نیازهای کاربر را در فصول مختلف سال پاسخ دهد. این لاستیک‌ها در هوای گرم، سرد و حتی شرایط برفی، چسبندگی مناسبی با سطح جاده دارند و از سرعت مناسبی برخوردار هستند.
به این نکته توجه داشته باشید که چهارفصل بودن تایر به معنای برتر بودن آن نیست. زیرا در این نوع لاستیک بسیاری از فاکتورها جهت حفظ چندمنظورگی آن فدا می‌شود. عمر مفید لاستیک چهارفصل 45 تا 55 هزار کیلومتر است.
بیشتر بخوانید: میزان باد لاستیک ماشین در تابستان و زمستان چقدر باید باشد؟
عوامل موثر بر عمر مفید لاستیک خودرو
میزان استهلاک تایرهای خودرو به عوامل گوناگونی بستگی دارد و به طور دقیق نمی‌توان گفت چه مدت زمان طول می‌کشد تا یک لاستیک به عمق سایش خود برسد. برخی از مهم‌ترین عواملی که بر میزان سایش لاستیک‌ها اثر می‌گذارند عبارتند از:
شرایط جاده و آب و هوا تاثیر مستقیم روی عمر مفید لاستیک دارند. آب و هوای بسیار سرد یا بسیار گرم، ساختار لاستیک را تغییر می‌دهد و سایش آن را تسریع می‌کند. رانندگی در جاده‌های ناهموار و دارای سنگ‌ریزه نیز، باعث فرسوده شدن سریع‌تر لاستیک‌ها می‌شود.
رانندگی تهاجمی مانند رانندگی با سرعت بالا یا ترمزگیری شدید و مداوم، لاستیک‌ها را خیلی سریع فرسوده می‌کند و عمر مفید آن‌ها را کاهش می‌دهد.
بررسی منظم فشار باد لاستیک‌ها بسیار مهم است. فشار کم یا زیاد، سایش نامنظم در تایر به‌وجود آورده و عمر مفید آن را کم می‌کند. وقتی لاستیک باد اضافه دارد، اصطکاک آن با سطح جاده کم می‌شود و در صورت برخورد با هر جسمی ممکن است آسیب ببیند. فشار کم نیز اصطکاک لاستیک با جاده را افزایش می‌دهد و باعث فرسایش زودهنگام آن می‌شود.
مواد اولیه‌ای که در ساخت لاستیک‌ها به کار برده می‌شوند با یکدیگر تفاوت دارند. لاستیک‌های باکیفیت سایش کمتری داشته و بیشتر عمر می‌کنند.
هر خودرویی برای میزان بار مشخصی طراحی شده است و بیشتر از ظرفیت آن می‌تواند فشار زیادی به لاستیک‌ها اعمال کند. در نتیجه عمر مفید آن‌ها را کاهش دهد.
نشانه‌های فرسودگی لاستیک خودرو
مهم‌ترین علائمی که نشان‌دهنده پایان عمر لاستیک هستند عبارتند از:
-
کاهش عمق آج لاستیک
عمق آج لاستیک نو حدود 5.9 میلی‌متر است. اگر این عمق از 1.6 میلی‌متر کمتر شود، بدین معناست که لاستیک فرسوده شده و باید آن را تعویض کرد. گاهی اوقات فقط برخی قسمت‌های خودرو صاف می‌شوند یا اینکه سایش لاستیک در یک سمت بیشتر از سمت دیگر است. در این موارد ممکن است نیاز به تنظیم زاویه چرخ‌ها باشد.
-
ترک‌های ظاهری
ترک‌های عمیق و قابل‌مشاهده در دیواره تایرها، نشان‌دهنده یک آسیب جدی است و باید خیلی سریع لاستیک‌ها را تعویض کنید. ترک‌های عمیق، یکپارچگی ساختاری لاستیک را به خطر می‌اندازند و کنترل خودرو را در هنگام رانندگی کاهش می‌دهند.
-
لرزش غیرعادی
سایش لاستیک‌ها روی عملکرد کلی خودرو تاثیرگذار است و ممکن است باعث لرزش شدید فرمان هنگام رانندگی (حتی پس از میزان فرمان) شود.
جابه‌جا کردن لاستیک جلو و عقب
کارشناسان توصیه می‌کنند پس از هر 5 تا 8 هزار کیلومتر پیمایش خودرو، تایرهای جلو و عقب را با هم جابه‌جا کنید. معمولا میزان فرسودگی تایرهای محور جلو در خودروهای دیفرانسیل جلو بیشتر است. این میزان در زمان پارک‌دوبل و چرخش فرمان جلو افزایش هم می‌یابد. چرا که چرخ‌های جلو فشار بیشتری را تحمل می‌کنند.
هر چند سال یکبار لاستیک ماشین را عوض کنیم؟
همان‌طور که پیش از این هم توضیح داده شد، عمر مفید لاستیک به عواملی مانند نوع لاستیک، شرایط رانندگی و آب و هوا بستگی دارد. بسیاری از کارشناسان توصیه می‌کنند که لاستیک‌های خودروی خود را هر 5 تا 7 سال یکبار تعویض کنید. همچنین برای اطمینان از ایمنی و عملکرد مناسب خودرو، بهتر است هر ساله لاستیک‌ها را بررسی کرده و در صورت نیاز، به تعویض یا تعمیر اقدام نمایید.
نکته دیگری که باید در نظر داشته باشید، تابستانه یا زمستانه بودن لاستیک است. هر کدام از این نوع لاستیک‌ها دارای ویژگی‌ها و عمر مفید مخصوص به خود هستند. اگر از لاستیک‌های فصلی استفاده می‌کنید، در مورد زمان مناسب تعویض آن‌ها آگاهی کامل داشته باشید.
نکات مهم زمان تعویض لاستیک خودرو
بهتر است قبل از تعویض لاستیک ماشین، موارد مهم زیر را در نظر بگیرید:
بررسی وضعیت لاستیک‌ها
ابتدا بررسی کنید که آیا زمان تعویض لاستیک فرا رسیده است یا خیر. اگر لاستیک‌ها دارای ترک‌های عمیق، برآمدگی یا ساییدگی غیرعادی هستند، احتمالا سیستم تعلیق خودرو دچار نقص شده یا اینکه چرخ‌ها تنظیم نیستند. پس از تشخیص و رفع مشکل اصلی، نسبت به تعویض لاستیک‌ها اقدام نمایید.
انتخاب لاستیک مناسب
بسته به نوع آب و هوای منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید، از لاستیک‌های تابستانه، زمستانه یا چهارفصل استفاده نمایید. همچنین مطمئن شوید لاستیک جدید با اندازه و مشخصات فنی خودروی شما تطابق دارد. اطلاعات لازم در دفترچه راهنمای خودروی شما درج شده است. به طور کلی، انتخاب برندهای معتبر و باکیفیت بازار تاثیر زیادی بر عملکرد و ایمنی خودروی شما دارد.
زمان‌بندی تعویض
توصیه می‌شود لاستیک‌ها را قبل از شروع فصل سرما یا گرما تعویض کنید. به عنوان مثال، لاستیک‌های زمستانه بهتر است قبل از بارش برف و باران تعویض شوند.
تهیه ابزار و تجهیزات موردنیاز
برای تعویض لاستیک به ابزاری مانند آچار بازکننده جک، آچار بازکننده پیچ و مهره و تجهیزات ایمنی مانند دستکش نیاز دارید. بهتر است این ابزار تعویض را همیشه در خودروی خود داشته باشید. زیرا هر لحظه ممکن است خودروی شما دچار نقص فنی شود و در مکانی حضور داشته باشید که دسترسی به مکانیکی یا امدادخودرو مشکل است.
انتخاب محل مناسب برای تعویض
یک مکان صاف و مسطح را برای تعویض لاستیک انتخاب کنید تا از حرکت و لغزش خودرو جلوگیری شود.
بررسی نهایی
پس از نصب لاستیک جدید، فشار باد آن را تنظیم کنید. بهتر است چند دقیقه با ماشین خود برانید تا مطمئن شوید همه چیز به درستی کار می‌کند و هیچ صدای غیرعادی وجود ندارد. به تنظیم باد لاستیک خودرو حتما توجه کنید.